Ketoacidose

Ketoacidose, letterlijk verzuring van je bloed, is een ernstige situatie die bij diabetes kan voorkomen. Dit treedt op wanneer het lichaam van iemand met diabetes grote hoeveelheid bloedzuren produceert, ketonen genaamd. Dit gebeurt op het moment dat er niet voldoende insuline beschikbaar is in het lichaam.

Vetafbraak

Deze situatie ontwikkelt zich bijvoorbeeld op het moment dat iemand nog niet de diagnose diabetes heeft gekregen. Het lichaam produceert dan niet meer voldoende insuline. Insuline speelt normaal gesproken een belangrijke rol bij het reguleren van de bloedglucosewaarde  (spieren en andere weefsel gebruiken koolhydraten als snelle energiebron). Insuline helpt het lichaam om de koolhydraten naar de spieren te transporteren. Zonder voldoende insuline begint het lichaam vet af te breken als brandstof. Het vet is een vervangende brandstof voor de spieren omdat de insuline niet in staat is de koolhydraten bij de spieren te brengen. Echter komt deze energie (vet) niet op de plaats van bestemming. Dit proces produceert een opeenhoping van zuren in de bloedbaan, ketonen genaamd, die uiteindelijk kan leiden tot diabetische ketoacidose als je deze niet behandelt.

Symptomen

De symptomen van diabetes ketoacidose ontwikkelen zich vaak snel, soms binnen 24 uur. Voor sommigen kunnen deze tekenen en symptomen de eerste indicatie zijn van diabetes. De tekenen en symptomen kunnen zijn: overmatige dorst, frequent urineren, misselijkheid en braken, buikpijn, zwakte of vermoeidheid, kortademigheid, adem met fruitige geuren en verwarring. Meer specifieke tekenen van diabetische ketoacidose hoge bloedsuikerspiegel (hyperglykemie), hoge ketonenspiegels in bloed of urine. In sommige situaties maak je in overleg met je zorgverlener gebruik van een ketonenmeter. Bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap en bij kinderen met diabetes.

Oorzaak

Koolhydraten (suikers, zetmeel en vezels) zijn een snelle energiebron voor de cellen waaruit je spieren en andere weefsels bestaan. Normaal gesproken helpt insuline koolhydraten de cellen binnen te dringen. Zonder voldoende insuline kan het lichaam de koolhydraten niet goed gebruiken voor energie. Dit veroorzaakt de afgifte van hormonen die vet afbreken als brandstof, die zuren produceren die ketonen worden genoemd. Overmatige ketonen hopen zich op in het bloed en "lopen uiteindelijk" over in de urine. Diabetische ketoacidose wordt meestal veroorzaakt door::

• Een nog niet bekende Diabetes Mellitus type 1.
• Een ziekte. Een infectie of andere ziekte kan ervoor zorgen dat uw lichaam hogere niveaus van bepaalde hormonen produceert, zoals adrenaline of cortisol. Helaas gaan deze hormonen het effect van insuline tegen - wat soms een episode van diabetische ketoacidose veroorzaakt. Longontsteking en urineweginfecties zijn veelvoorkomende boosdoeners.
• Een probleem met insulinetherapie. Gemiste insulinebehandelingen of onvoldoende insulinetherapie kunnen ervoor zorgen dat u te weinig insuline in uw systeem heeft, waardoor diabetische ketoacidose ontstaat.

Andere mogelijke triggers van diabetische ketoacidose zijn onder meer:

• Fysiek of emotioneel trauma
• Hartaanval
• Alcohol- of drugsmisbruik, met name cocaïne
• Bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden en sommige diuretica

Voorkomen

Om ketoacidose te voorkomen en eventuele andere complicaties is het belangrijk om:

1. Je te richten op een gezonde leefstijl met zelfmanagement en een gezonde leefstijl. Maak van ontspannen, gezond eten en regelmatig bewegen een onderdeel van de dagelijkse routine. Gebruik de medicatie zoals besproken met de zorgverlener.
2. Controleer de bloedglucosewaarde. Meet je bloedglucose minimaal 3 tot 4 x daags en vaker als je ziek bent of onder stress staat. Zorgvuldige monitoring is de enige manier om ervoor te zorgen dat je bloedglucosewaarde zo veel als mogelijk binnen het streefbereik blijft.
3. Pas de insulinedosering zo nodig aan. Bespreek met de zorgverlener op welke wijze je de dosering aanpast en met hoeveel in relatie tot je bloedglucosewaarde, je voeding, activiteit, ziek zijn en mogelijke andere factoren. Als de bloedglucosewaarde begint te stijgen, volg je het afgesproken plan om de waarde weer terug te brengen naar het streefbereik.
4. Wees alert op ketoacidose. Neem als je het niet vertrouwt contact op met je zorgverlener. Bijvoorbeeld als je bloedglucosewaarde niet wil zakken en de adem naar aceton/zoete appeltjes ruikt. Bespreek met je zorgverlener wat te doen in geval van vermoeden van ketoacidose buiten de kantoortijden.