Diabetes behandeling, enkelvoudig, multidisciplinair en complementair

De behandeling van diabetes kan op verschillende manieren benaderd worden, afhankelijk van de behoeften van de patiënt en de benadering van de zorgverleners. Er zijn drie belangrijke benaderingen die vaak worden toegepast: de enkelvoudige behandeling, de multidisciplinaire behandeling en de complementaire behandeling. Elke benadering heeft zijn eigen voordelen en kan effectief zijn, afhankelijk van de situatie.

1. Enkelvoudige Behandeling

Bij enkelvoudige behandeling ligt de focus op een enkele vorm van therapie of interventie, meestal gestuurd door een arts of specialist, zoals een endocrinoloog of huisarts. Dit kan bijvoorbeeld het voorschrijven van medicatie zijn (zoals insuline of orale medicatie), dieetbeheersing of lichaamsbeweging als enige behandelingsvorm.

A. Voorbeelden van enkelvoudige behandelingen

• Het voorschrijven van **insuline** bij type 1 diabetes of **orale antidiabetica** bij type 2 diabetes.
• Het adviseren van **dieetbeheersing** zonder verdere begeleiding.
• Het aanbevelen van **lichamelijke activiteit** als de primaire behandeling zonder andere medische interventies.

Voordelen

• Eenvoudig te implementeren.
• Gericht op specifieke, vaak fysieke behandelingsaspecten (zoals bloedsuikercontrole).

Nadelen

• Het houdt geen rekening met andere aspecten van de patiënt, zoals mentale gezondheid, sociale steun of levensstijlveranderingen.
• Kan leiden tot een beperkte benadering, vooral bij chronische ziekten zoals diabetes, die niet alleen lichamelijk, maar ook emotioneel en sociaal belastend kunnen zijn.

2. Multidisciplinaire Behandeling

Multidisciplinaire behandeling is de meest gangbare benadering voor de behandeling van diabetes, vooral gezien de complexe aard van de ziekte. Bij deze benadering werkt een team van zorgverleners samen om de patiënt op meerdere fronten te ondersteunen. Dit kan artsen, diëtisten, diabetesverpleegkundigen, psychologen, podologen, fysiotherapeuten en andere zorgprofessionals omvatten.

A. Voorbeelden van multidisciplinaire behandelingen

• Artsen(huisarts/endocrinoloog) en/of Verpleegkundig specialisten voor het voorschrijven van medicatie en het monitoren van medische complicaties.
• Oogartsen controleren de staat van de ogen op het gebied van retinopathie.
• Diëtisten voor het geven van advies over voeding en dieetbeheersing.
• Diabetesverpleegkundigen of consulenten voor het bieden van educatie over zelfmanagement van diabetes, zoals bloedsuikermetingen en insuline-injecties.
• Podotherapeuten voeren de preventieve voetzorg uit
• Psychologen voor het ondersteunen van patiënten met emotionele en psychologische uitdagingen die verband houden met diabetes (bijvoorbeeld stress of depressie).

Voordelen

• Bredere conventionele benadering: Houdt rekening met zowel de fysieke, emotionele als sociale aspecten van de patiënt.
• Integratie van meerdere expertises*: Elk teamlid brengt specifieke kennis en vaardigheden in om het diabetesbeheer te optimaliseren.
• Verbeterde zelfzorg en preventie van complicaties: Door samenwerking wordt het risico op complicaties verminderd en wordt de patiënt beter in staat gesteld om zijn of haar eigen gezondheid te beheren.

Nadelen

• Het vereist coördinatie tussen verschillende zorgverleners, wat soms logistieke uitdagingen met zich mee kan brengen.
• Kan tijdsintensiever zijn en mogelijk duurder. Wellicht bestaat echter de mogelijkheid dat het juist over langere termijn een lagere kostenpost is omdat het wellicht langtermijn complicaties voorkomt of vertraagt.

3. Complementaire Behandeling

Complementaire behandeling: omvat therapieën en benaderingen die naast conventionele medische behandelingen worden gebruikt om het welzijn van de patiënt te verbeteren. Dit kan onder andere gaan om technieken die gericht zijn op het verminderen van stress, het bevorderen van ontspanning of het ondersteunen van een gezonde levensstijl. Het doel is niet om conventionele behandelingen te vervangen, maar ze aan te vullen voor een meer holistische benadering van de zorg.

A. Voorbeelden van complementaire behandelingen

• Polyvagaal theorie en vagale stimulatie: Technieken zoals ademhalingsoefeningen, meditatie, mindfulness, of koude-therapie die de nervus vagus activeren en zo helpen bij het reguleren van het autonome zenuwstelsel, wat kan bijdragen aan een betere insulinegevoeligheid en stressvermindering.
• Ademhalingstechnieken: die bijvoorbeeld ondersteunen bij het aanpakken van stress of helpen bij het sneller inslapen.
• Fytotherapie (kruidenbehandelingen): Sommige kruiden kunnen helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel, zoals berberine of kaneel.
• Acupunctuur: Sommige onderzoeken suggereren dat acupunctuur kan bijdragen aan een betere bloedsuikercontrole en het verminderen van complicaties.
• Mindfulness en meditatie: Het beoefenen van mindfulness kan helpen bij het verminderen van stress, wat op zijn beurt de bloedsuikerspiegel kan stabiliseren en de insulinegevoeligheid kan verbeteren.
• Voedingssupplementen: Bepaalde supplementen, zoals omega-3 vetzuren of vitamine D, kunnen de gezondheid ondersteunen, hoewel wetenschappelijk bewijs voor hun effectiviteit bij diabetes gemengd is.

Voordelen

• Stressvermindering: Complementaire therapieën zoals mindfulness kunnen de impact van stress op het lichaam verminderen, wat cruciaal is bij de beheersing van diabetes.
• Holistische benadering:: Richt zich op de algehele gezondheid, niet alleen op het reguleren van de bloedsuikerspiegel.
• Minder bijwerkingen: Veel complementaire therapieën hebben weinig tot geen bijwerkingen, vooral in vergelijking met medicatie.

Nadelen

• Gebrek aan wetenschappelijk bewijs: Niet alle complementaire behandelingen hebben een sterke wetenschappelijke basis, en sommige kunnen ineffectief of zelfs schadelijk zijn. Echter is het de vraag of we hier dan te maken hebben met de zoggenaanmde placebo en nocebo effecten.
• Kan worden gezien als alternatief: Er bestaat het risico dat patiënten vertrouwen op complementaire behandelingen in plaats van conventionele medische zorg, wat kan leiden tot een gebrek aan adequate controle en beheer van de ziekte. De conventionele medische zorg komt voor uit de oorspronkelijke holistische en/of complementaire zorg. Door de omarming van de regulieren zorg van de complementaire zorg houdt je een adequate controle en beheer van diabetes. 
• Verzekering: Complementaire behandelingen worden vaak niet gedekt door zorgverzekeringen, wat het financieel moeilijk kan maken voor sommige patiënten. De verantwoordelijkheid van de zorgvrager of patinet komt hierbij om de hoek kijken. Door zelf het stuur in handen te nemen ben je in staat om keuzes te maken en zelf voor een complementaire benadeling te kiezen waardoor de zorgkosten wellicht in de toekomst zelfs lager kunnen uitvallen omdat de patiënt of zorgvrager goed voor zichzelf zorgt en daardoor de mogelijke latere complicaties kan uitstellen of zelfs voorkomen. Denk hierbij maar eens als een initiatief als Leefstijl als medicijn, waarin de alternatieve behandeling tegenwoordig mensen met diabetes laat genezen.

Welke Benadering is het Beste?

De keuze tussen een enkelvoudige, multidisciplinaire of complementaire benadering hangt af van de specifieke behoeften van de patiënt en zijn of haar bewustzijn en de ernst van de diabetes. In veel gevallen is een **multidisciplinaire benadering** het meest effectief, aangezien het verschillende aspecten van de zorg combineert, waaronder medische behandeling, dieetbeheer, emotionele ondersteuning en educatie.  Je kunt echter tegen onderdelen aan blijven lopen die een rol lijken te spelen in het leven en daarmee ook in de diabetes. Complementaire therapieën kunnen hierin waardevolle aanvulling bieden, vooral voor stressbeheer, het bevorderen van welzijn en het verbeteren van de algehele levenskwaliteit. Uit wetenschappelijk onderzoek is inmiddels gebleken dat bijvoorbeeld trauma op jonge leeftijd niet helpend gedrag oplevert. Door hier naar te kijken kun je mogelijk ander wel helpend gedrag aanwenden en daardoor beter met de diabetes om te gaan. 

In de praktijk is het vaak het beste om een geïntegreerde benadering te kiezen die zowel conventionele medische behandelingen als complementaire of holistische therapieën combineert. Dit zorgt voor een breed scala aan voordelen voor de patiënt en verhoogt de kans op langdurig succes bij het beheren van diabetes.