HbA1c of glyc-hb

Afhankelijk van de zorgverlener wordt gesproken over de gemiddelde bloedglucosewaarde (van de laatste 2 tot 3 maanden) in HbA1c dan wel glyc-hb.

Hemoglobine

Glycated hemoglobine, glyc-hb of HbA1c is een vorm van hemoglobine die chemisch is gekoppeld aan een suiker. De meeste monosachariden, waaronder glucose, galactose en fructose, binden spontaan met hemoglobine, indien aanwezig in de bloedbaan van mensen. Glucose doet dit minder dan galactose en fructose (7,5 keer minder dan fructose en 4,7 keer minder dan galactose), wat kan verklaren waarom glucose wordt gebruikt als de primaire metabole brandstof bij de mens.

Overmatig

De vorming van de suiker-Hb-binding duidt op de aanwezigheid van overmatige suiker in de bloedbaan, vaak indicatief voor diabetes. A1C is van bijzonder belang omdat het gemakkelijk te detecteren is in het bloed.

Glycatie

Het proces waarbij suikers zich hechten aan hemoglobine wordt glycatie genoemd. HbA1c is een maat voor de bèta-N-1-deoxy fructosyl component van hemoglobine. Het wordt voornamelijk gemeten om het gemiddelde bloedsuikergehalte van twee tot drie maanden te bepalen en kan worden gebruikt als een diagnostische test voor diabetes mellitus en als een beoordelingstest voor glycemische controle bij mensen met diabetes. 

Maximaal drie maanden

De test is beperkt tot een gemiddelde van drie maanden omdat de gemiddelde levensduur van een rode bloedcel vier maanden is. Aangezien individuele rode bloedcellen een verschillende levensduur hebben, wordt de test gebruikt als een beperkte maatregel van drie maanden. Normale glucosespiegels produceren een normale hoeveelheid geglyceerd hemoglobine. Naarmate de gemiddelde hoeveelheid plasmaglucose toeneemt, neemt de fractie geglyceerd hemoglobine op een voorspelbare manier toe. Bij diabetes zijn hogere hoeveelheden geglyceerd hemoglobine, wat wijst op een lastiger onder controle houden van de bloedglucosespiegel, in verband gebracht met hart- en vaatziekten, nefropathie, neuropathie en retinopathie.

Gemiddelde

De HbA1c -test is een belangrijke bloedtest die bepaalt hoe jouw bloedglucosewaarden de afgelopen twee tot drie maanden waren. De test biedt een gemiddelde bloedsuikermeting gedurende een periode van 6 tot 12 weken en wordt gebruikt in combinatie met thuis glucose monitoring om de behandeling aan te passen. Normale niveaus van HbA1c zijn minder dan 6%, dus een meting van meer dan 6% wordt als hoog beschouwd. Voor veel mensen met diabetes type 1 en type 2 is het doel om de HbA1c-waarden onder de 7% te houden, omdat aangetoond is dat het behouden van de waarden onder 7% de complicaties van diabetes kan vertragen.

Inzichten

Naast willekeurige nuchtere bloedglucosewaarde meting worden HbA1c-waarden routinematig gemeten bij de monitoring van mensen met type 1 en type 2 diabetes. HbA1c-niveaus zijn afhankelijk van de concentratie van de bloedglucos. Dat wil zeggen, hoe hoger de glucoseconcentratie in bloed, hoe hoger het niveau van HbA1c. Niveaus van HbA1c worden niet beïnvloed door dagelijkse schommelingen in de concentratie van bloedglucose, maar weerspiegelen de gemiddelde glucosewaarden gedurende de voorafgaande twee tot drie maanden. Daarom is HbA1c een bruikbare indicator van hoe goed het bloedglucosewaarde in het recente verleden (meer dan twee tot drie maanden) is geregeld en kan het worden gebruikt om de effecten van voeding, lichaamsbeweging en medicamenteuze therapie op bloedglucose te controleren bij mensen met diabetes