Diabetes en Pubertijd

Hobbelig

Puberteit kan een hobbelige periode zijn voor elk kind. Pubertijd is een periode van veranderende lichamen, veranderende sociale levens en stijgende hormonen. Voor kinderen met type 1 diabetes hebben die veranderingen een extra impact: ze moeten hun situatie een beetje anders beheren. Het werkt echter ook andersom: diabetes kan de puberteit beïnvloeden. Het kost wat extra moeite, maar als ouder kun je je kind helpen gezond te blijven tijdens deze fase.

Hormonen

Puberteit begint met de afgifte van geslachtshormonen - oestrogeen bij meisjes en testosteron bij jongens. Deze hormonen verhogen de bloedglucosewaarde van het kind met diabetes. Naast de geslachtshormonen lopen stresshormonen zoals cortisol, ook in deze periode van het leven van een tiener, op. Deze stresshormonen kunnen de cellen in het lichaam van het kind met diabetes veranderen, zodat ze insuline niet zo goed gebruiken als voorheen. Dat wordt insulineresistentie genoemd. In feite kan insuline 30% tot 50% minder effectief zijn terwijl het kind de puberteit in gaat. Cortisol is een hormoon dat vroeg in de ochtend zijn hoogste piek bereikt. We noemen dit ook wel de CAR of Cortisol Awakening Respons. Het zorgt er voor dat je uit jezelf wakker wordt en snel helder en fris bent. Dit betekent dat er in de ochtend een hoge bloedsuiker kan zijn als gevolg van deze CAR. Ondertussen groeit het kind met diabetes en bouwt het spieren op, wat betekent dat hij meer moet eten. Al met al betekenen deze veranderingen dat hij of zij tijdens de puberteit meer insuline nodig heeft.

Menstruatie

De uitzondering is wanneer een meisje ongesteld wordt. Dan moet ze misschien meer of minder insuline nemen dan de rest van de maand. Haar bloedsuiker kan een paar dagen stijgen voordat ze ongesteld wordt en dan dalen tijdens de eerste dagen van de menstruatie. Het is belangrijk om haar bloedglucosewaarde regelmatig te controleren en te zien hoe haar menstruatie deze beïnvloedt. Na verloop van tijd zul je patronen herkennen en de insulinetoediening daar mogelijk op instellen. Zo voorkom je dat de bloedsuikerspiegel gedurende die tijd van de maand te hoog of te laag wordt.

Uitstel pubertijd

Diabetes kan de oorzaak zijn dat de puberteit voor sommige kinderen pas later begint. Dit kan gebeuren als hun diabetes niet onder controle is en ze niet voldoende insuline krijgen. Je ziet bij Jongens geen ander snelle groei in lengte of ze worden minder snel zwaarder dan andere jongens van hun leeftijd. Meisjes kunnen hun eerste menstruatie later krijgen dan normaal, en hun cycli volgen mogelijk geen regelmatig schema. Sommige wetenschappers geloven dat goed zelfmanagement van de diabetes je kind kan helpen op de puberteit niet uit te stellen.

Verandering

De veranderingen in de puberteit en het beheer van de diabetes kunnen een belasting zijn voor een kind, dus jouw kind heeft je hulp nodig. Omdat de bloedglucosewaarde en insulinebehoefte tijdens de puberteit zal veranderen, is het belangrijk om de bloedglucosewaarde regelmatig te testen en te volgen. Dat zal zijn arts helpen bij het zoeken naar trends en het uitzoeken van het beste insulineplan. Het is belangrijk om de juiste routine te vinden, omdat groeihormonen het moeilijker maken voor de cellen van kinderen om insuline te gebruiken. 

Dubbele last

Het lastige voor kinderen in de pubertijd is dat kinderen ook te maken hebben met veranderende sociale levens, stemmingswisselingen en meer onafhankelijkheid. Dat kan betekenen dat het beheren van diabetes lager op hun prioriteitenlijst komt. Vooral in tijden van verliefdheid, ruzies en alle andere vormen van stress die in een puber-leven een rol spelen zijn van invloed op de diabetes. Het is als puber natuurlijk helemaal niet leuk om je bezig te houden met de diabetes. Al helemaal is het niet leuk dat je ouders steeds zeggen wat je wel of niet moet doen. 

Ondersteuning

Het is dus belangrijk om je te realiseren wat jouw puber nodig heeft. Soms is de hulp van de arts of diabetesverpleegkundige handig. Voor andere kinderen is het belangrijk om met andere kinderen met diabetes samen te zijn. Ze leren zo van elkaar. Hiervoor zijn er diverse mogelijkheden zoals de Diabetesvereniging Nederland of de Bas van de Goor Foundation. Voor andere kinderen is het fijn als ze persoonlijke ondersteuning krijgen van een coach. Ga onderzoeken wat het beste bij jouw kind past om, wat diabetes betreft, optimaal door de pubertijd te gaan.