Verandering vorm ooglens

Brandpunt

De lens is een transparante biconvexe structuur in het oog die, samen met het hoornvlies, helpt om licht te breken om op het netvlies te worden gefocust. Door van vorm te veranderen, fungeert het om de brandpuntsafstand van het oog te wijzigen, zodat het zich op objecten op verschillende afstanden kan concentreren, waardoor een scherp, echt beeld van het gewenste object op het netvlies kan worden gevormd. Deze aanpassing van de lens staat bekend als accommodatie. Accommodatie is vergelijkbaar met het scherpstellen van een fotografische camera via beweging van de lenzen. De lens is vlakker aan zijn voorste zijde dan aan zijn achterste zijde.

Lensdikte

De lensdikte is groter bij mensen met diabetes dan bij normale personen, voornamelijk als gevolg van corticale verdikking. Andere biometrische veranderingen omvatten het steil maken van de voorste en achterste krommingen van de lens en het oppervlakkig maken van de voorste kamer. Na correctie voor leeftijd zijn deze veranderingen het meest uitgesproken bij mensen met insuline-afhankelijke diabetes (type 1). Ook oefent de duur van de diabetes een krachtige onafhankelijke invloed uit. De jaarlijkse uitbreiding van de sagittale breedte van de lens wordt versneld met ongeveer 70%. 

Heldere zone

De voorste heldere zone (Cl alpha) wordt uitgebreid in geval van mensen met zowel type 1 als niet-insulineafhankelijke (type 2) diabetes vergeleken met controles. Bij mensen met diabetes van beide typen lijken leeftijd noch diabetische duur een rol te spelen bij deze uitbreiding. De aanwezigheid van diabetische retinopathie lijkt een rol te spelen bij deze toename van mensen met diabetes type 1. Hoewel dergelijke gegevens kunnen worden geïnterpreteerd als te wijten aan een versnelde groei van de lens, zijn er alternatieve verklaringen. Het kan dus zijn dat de lens in geringe mate is opgezwollen zonder groot of focaal verlies van transparantie, hetzij door een toename van de permeabiliteit van het celmembraan of door een gebrekkige ionenpompen. Een verlaging van de verdichtingssnelheid zou ook de indruk wekken van een toegenomen groei.

Langdurig of tijdelijk

Er zijn zowel langdurige als tijdelijke refractieve veranderingen in diabetes, waarbij mensen met diabetes iets meer bijziend zijn dan mensen zonder diabetes. Het diabetische oog lijdt momenten van voorbijgaande refractieve verandering die veel voorkomen en vaak symptomatisch zijn. 

Hyperglykemie als oorzaak

Hyperglykemie, hetzij door het begin van diabetes, slechte diabetische controle, of een dalende bloedglucose als gevolg van de instelling van therapie met insuline of hypoglykemische geneesmiddelen kan de breking veranderen. Hoewel er enige controverse is, lijkt het erop dat hypermetropie of bijziendheid kan optreden. Gewoonlijk wordt aangenomen dat bijziendheid ontstaat bij hyperglykemie en dat na de therapie de breking terugkeert naar een minder bijziende of meer hypermetropische toestand.

Lenshydratatie als oorzaak

De meest voor de hand liggende oorzaak is een verandering in lenshydratatie, die op een aantal manieren kan worden veroorzaakt. Men zou kunnen stellen dat een subacute stijging van waterige glucose overhydratatie zou veroorzaken door de productie van sorbitol in de lens te stimuleren. Maar een acute stijging van de externe glucosespiegels, van 5,5 mM tot 55,5 mM, veroorzaakt in vitro uitdroging van de lens.