Immunologie en Diabetes

Auto-immuun

Het concept dat het pathologische kenmerk van type 1 diabetes, namelijk (onherstelbare) schade aan β-cellen, het resultaat is van een auto-immuunproces heeft aanhoudende geloofwaardigheid gekregen sinds het voor het eerst werd geïdentificeerd in de jaren ’70 van de 20e eeuw. Veertig jaar later kan een robuuste reeks criteria worden toegepast om deze belangrijke vraag op te lossen. Als resultaat van talloze, reproduceerbare onderzoeksresultaten, is er nu een overweldigend bewijs om deze bewering, dat diabetes type 1 een auto-immuunziekte is te ondersteunen.

Beenmergtransplantatie

Misschien wel het meest overtuigende bewijs wordt geleverd door de casusrapporten van diabetes bij ontvangers van beenmerg van patiënten met type 1 diabetes. In deze gevallen ondergingen de ontvangers beenmergablatie als onderdeel van de behandeling voor hun onderliggende aandoening (bijv. Recidiverende hematologische kankers) die effectief alle autologe aangeboren en adaptieve immuuncellen verwijderde. Om hun immuunsysteem te reconstrueren, ontvingen ze vervolgens beenmerg van een broer of zus met diabetes type 1. Ze ontwikkelden de ziekte zelf enkele jaren later. 

Immuunuitputting

Het is moeilijk om te argumenteren tegen het voorstel dat immuuncellen die zijn overgedragen in het beenmerginoculum verantwoordelijk waren voor de vernietiging van β-cellen. De huidige praktijk in deze omstandigheden is inderdaad om immuunuitputting te verzekeren van alle rijpe T-lymfocyten die aanwezig kunnen zijn in het getransplanteerde beenmerg met behulp van specifieke monoklonale antilichamen. Dit omzeilt het probleem met succes - en biedt ook duidelijk bewijs voor de centrale rol van T-lymfocyten bij het veroorzaken van β-celbeschadiging.

Uitzondering Japan

Opgemerkt moet worden dat de overgrote meerderheid van patiënten met type 1 diabetes, vooral diegene die in de westerse, ontwikkelde wereld wonen, bewijs hebben van de onderliggende auto-immuunprocessen, zoals in deze kennisartikelen ook al besproken. Er is echter een erkenning dat type 1 diabetes heterogeen kan zijn, omdat bij sommige patiënten het bewijs van auto-immuniteit ontbreekt (WHO diabetes classificatie type 1B). In Japan is een fulminante (progressieve) vorm van diabetes beschreven die 15-20% van de ziekte van type 1 vertegenwoordigt. Presentatie wordt gekenmerkt door een hoge prevalentie van voorgaande verkoudheidsachtige en gastro-intestinale symptomen (virus), een bijna normaal niveau van HbA1c (ondanks zeer hoge plasmaglucosespiegels en ketoacidose), verhoogde serum pancreasenzymspiegels en afwezig C-peptide - maar slechts zelden enig bewijs van auto-antilichamen tegen autoantigenen van eilandjescellen. 

Uitzondering Sahara

Sommige gevallen van diabetes type 1 die zich voordoen in Afrika bezuiden de Sahara zijn ook beschreven als ontbrekend bewijs voor auto-immuniteit tegen eilandcellen; deze gegevens vereisen echter opheldering, omdat het bekend is dat de auto-antilichamen afnemen en mogelijk snel na de diagnose uit de circulatie verdwijnen, waardoor retrospectieve classificatie van cohorten met vastgestelde ziekte zeer problematisch is. Toekomstige studies op deze locaties moeten bewijs van auto-immuniteit bij diagnose in momenteel dubbelzinnige situaties aantonen, met behulp van de meest uitgebreide, actuele reeks serologische markers, en de klinische en immuno-genetische kenmerken van de ziekte vaststellen.