Gewrichtsklachten

Handstijfheid

Als er sprake is van gewrichtsklachten dan worden die gekenmerkt door handstijfheid als gevolg van flexiecontracturen van de vingers en door een verdikte, strakke, wasachtige huid. De kenmerken van de zogenaamde gebedshanden (handen niet meer als een monnik plat tegen elkaar aan kunnen houden) of tafelbladhanden (handen liggen vaak op tafel) kunnen worden gebruikt om de beperking van gewrichtsmobiliteit in de handen te detecteren. Het bewegingsbereik moet worden gecontroleerd in de grote gewrichten evenals in de hand- en vingergewrichten. Gewrichtsklachten kun je onderscheiden van andere aandoeningen van het bewegingsapparaat die ook vaker worden gezien bij mensen met diabetes mellitus.

Man of vrouw

Gewrichtsklachten is een veel voorkomende complicatie van diabetes mellitus, die voorkomt bij 8% tot 58% van de patiënten. De meeste studies suggereren dat de prevalentie ongeveer 30% tot 40% is. Hoewel vroege onderzoekers geen sekseverschillen vonden, meldde een onderzoek dat adolescenten die diabetes mellitus hebben met gewrichtsklachten overwegend mannelijk zijn.

Diagnose

Het begin van gewrichtsklachten is verraderlijk en kan vóór de diagnose van diabetes mellitus dateren. Zeker in geval van diabetes type 2 dat soms al langer sluipend aanwezig kan zijn. Hoewel er een matige beperking van de mobiliteit van de vingergewrichten is, zijn gewrichtsklachten meestal niet pijnlijk of invaliderend. Bij het stellen van de diagnose is het belangrijk om gewrichtsklachten te onderscheiden van andere handaandoeningen die mogelijk verband houden met diabetes mellitus. 

Te hoge bloedglucose

Gewrichtsklachten is in retrospectieve onderzoeken in verband gebracht met een slechte glykemische controle en andere complicaties van diabetes mellitus. Toch weet men niet of de verschijnselen eerder zichtbaar zijn dan het verschijnen van nier- of oftalmische aandoeningen. Ook is in onderzoek niet definitief vastgesteld of zorgvuldige bloedglucosecontrole met insulinetherapie de snelheid van zijn ontwikkeling kan verminderen. Een snelle en eenvoudige beoordeling voor gewrichtsklachten kan echter een onderdeel zijn van de routinematige beoordeling van mensen met diabetes mellitus. Bij aanwezigheid ervan moet de arts wijzen op de waarschijnlijke aanwezigheid van microvasculaire of macrovasculaire aandoeningen of beide.

Klachten

Bij patiënten met gewrichtsklachten ontwikkelen asymptomatische contracturen zich eerst in de distale interphalangeale en proximale interphalangeale gewrichten en verspreiden zich uiteindelijk naar de metacarpofalangeale gewrichten. In de vroege stadia zijn de meeste mensen met klachten volledig asymptomatisch (zonder symptomen). Na verloop van tijd nemen echter zowel de handgreep-kracht als het vermogen om fijne bewegingen uit te voeren af en klagen patiënten over stijfheid, zwakte, onhandigheid en verminderde behendigheid. Geleidelijk kunnen de gewrichtscontracturen zich uitstrekken voorbij de handen naar de grotere gewrichten, inclusief de ellebogen, schouders, knieën en axiaal skelet.

Bewegingsbereik

Het bewegingsbereik van een patiënt moet worden gecontroleerd in de grote gewrichten en in de hand- en vingergewrichten. Gezamenlijke beperking kan worden geclassificeerd als:

• Licht, als er sprake is van een gestoorde verlenging van de proximale interfalangeale of metacarpofalangeale gewrichten.
• Matig, als er een verminderde extensie is van zowel de proximale interfalangeale als de metacarpofalangeale gewrichten.
• Ernstig, als er sprake is van een gestoorde extensie van de proximale interphalangeale en metacarpofalangeale gewrichten en beperking van een groot gewricht.