Is Omega 3 essentieel?

Wat is omega 3 en wat is het belang van omega 3 binnen de behandeling van diabetes?

Onverzadigde vetzuren

Omega 3 vetzuren zijn een groep meervoudige onverzadigde vetzuren. Deze omega 3 vetzuren komen in de natuur veelvuldig voor, omdat ze belangrijke bestanddelen zijn van het vetmetabolisme van de dieren. Ook spelen ze een belangrijk rol in het menselijke dieet en in de menselijke fysiologie. 

 soorten

De omega 3 vetzuren lijken een aantal positieve eigenschappen te hebben in het voorkomen van hart- en vaatziekten. De drie soorten omega 3 vetzuren ALA, EPA en DHA zijn betrokken bij de menselijke fysiologie. 

ALA

ALA = ⲁ-linoleenzuur zit in de planten. De veelvoorkomende bronnen die plantaardige oliën met ALA zijn walnoten, eetbare zaden, lijnzaad en hennepzaadolie

DHA & EPA

DHA = docosahexaeenzuur en EPA = eicosapentaeenzuur in algen en vissen. Vooral zeealgen en fytoplankton zijn de primaire bronnen van omega3 vetzuren. Omdat de vissen de algen eten stapelt de DHA en EPA zich op in de vis. Deze vis, visolie of algenolie is de grootste bron van EPA en DHA.

Essentieel

Zoogdieren en dus ook wij als mens zijn niet in staat om de essentiële omega 3 ALA zelf te synthetiseren/maken. Daarom is het belangrijk om de ALA via de voeding binnen te krijgen. Als er voldoende ALA beschikbaar is dan zijn we wel in staat om dit te gebruiken om EPA en DHA te vormen.

Eigenschappen

De omega 3 vetzuren beïnvloeden via diverse werkingsmechanismen vele processen in het lichaam. Ze hebben hierin een aantal gezondheidsbevorderende eigenschappen. De werking ontstaat door de EPA en DHA werkt als:

Bouwstof: de EPA en DHA zijn een onderdeel van het celmembraan en hierdoor is het membraan soepel, te vervormen en doorlaatbaar. Dit is belangrijk voor de overdracht van de signalen tussen de cellen. Ook is dit belangrijk voor de activiteit van de diverse gespecialiseerde eiwitten in de celmembraan. 

 Brandstof: de vetten zijn voor ons lichaam een efficiënte en belangrijke energiebron. Dit wordt gebruikt om energie te produceren en ze fungeren als prebioticum (bevorderen groei probiotica) in het maagdarmkanaal.

Voorloper-stoffen van:

• eicosanoiden: de ontstekingsremmende, vaatverwijdend en pijnreducerende stofjes
• SPM: belangrijke regulatoren van ontstekingsactiviteit en voorkomen het doorschieten van ene ontsteking.
• endocannabinoiden: spelen rol bij mentale en psychische processen, hartritme, energiebalans en immuunrespons. 

Optimaal

De meeste mensen in Nederland (of Europa) krijgen te weinig omega 3 via hun voeding binnen. Dit komt omdat we te weinig vette vis en/of schelp/schaaldieren eten. De omzetting van ALA naar EPA en DHA is niet zo efficiënt dat daar voldoende van EPA en DHA in ons lichaam wordt geproduceerd. 

Verhouding

Voldoende omega 3 is ook afhankelijk van de inname van omega 6 vetzuur. Deze verhouding zou idealiter 4:1  (4 van 6 : 1 van 3) moeten zijn. Onze westerse voeding (fabrieksproducten) bevat een verhouding van 10:1 of zelfs 20:1. Vooral de linolzuur is een onderdeel van de omega 6 die veelvuldig in deze fabrieksproducten voor komt. Vooral in de producten waar men gebruik maakt van de goedkopere oliesoorten zoals zonnebloemolie en maisolie. 

Status

De omega 3 index bloedtest kan eenvoudig aantonen wat de status is van omega 3 in het lichaam. Deze status zou in ideale omstandigheden ongeveer tussen de 8 en 12 % zijn. Bij veel mensen in Europa is deze vaak rond de 4% of zelfs lager. In dit geval is de inname van supplementen een optie om de ideale omega 3 vetzuur-status te bereiken. Daarbij is de inname van een hoog DHA gehalte voor een snellere stijging van de omega 3 stijging zorgt.

Indicatie

De omega 3 vetzuur supplementen kunnen voor veel toepassingen worden ingezet. Daarbij is het gebruiken van de omega 3 index een belangrijke leidraad. Het streven naar een omega 3 index van 8 tot 12 % helpt mee aan een goede gezondheid, preventie van ziekte, en het remmen van de progressie van een aandoening. Je kunt hierbij denken aan:

• Hart- en vaatziekten worden minder geassocieerd met een optimale omega 3 index van 8 tot 12 %. Tevens speelt de optimale omega 3 index (vooral hogere DHA) een rol in het bereiken van een lagere bloeddruk. Hierin gaat de EPA vooral de hypertriglyceridemie, atherosclerose en trombose tegen.
• Pre- en postnatale ontwikkeling, voldoende EPA en DHA is essentieel voor de aanleg, groei en ontwikkeling van de hersenen en een sterk en evenwichtig immuunsysteem. Ook zien we een verband tussen het voorkomen van complicaties bij gebruik van omega 3 vetzuren. 
• Cognitie zoals de achteruitgang van de diverse hersenfuncties als gevolg van hersenveroudering en Alzheimer.
• Hersenaandoeningen zoals ADHD, autisme (spectrumstoornis), (ernstige) depressie.
• De aandoeningen die hierboven staan beschreven worden ook vaak gezien als complicatie bij diabetes. Hierdoor spelen de supplementen in geval van diabetes een preventieve factor in het voorkomen van de diabetes complicaties.