Diabetes en lichaamsbeweging

Monique Lageweg
05 april 2017

In een andere blog schreef ik over het aanleren van leefstijl van de DiabetesBaas. Is Lichaamsbeweging een belangrijk onderdeel van de succesvolle DiabetesBaas? Belangrijk bij deze mentaliteit is dat je jezelf motiveert om voldoende aan lichaamsbeweging te doen. De DiabetesBaas en Lichaamsbeweging!

Wetenschappelijk onderzoek

Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat lichaamsbeweging zorgt voor een betere conditie en gezondheidstoestand. Maar welke rol speelt Lichaamsbeweging nu in de leefstijl van de DiabetesBaas? Is lichaamsbeweging nodig om de leefstijl van de DiabetesBaas je eigen te maken? Of kun je ook de DiabetesBaas zijn en niet aan lichaamsbeweging doen? Is er ook verschil tussen Lichaamsbeweging bij Diabetes Type 1 en Diabetes Type 2?

Toen er 38 jaar geleden diabetes type 1 werd geconstateerd deed ik aan wedstrijdzwemmen. Er werd toen geadviseerd om hiermee te stoppen omdat je niet gemakkelijk de bloedsuikerwaarde nog kon prikken. Hierdoor was er een groter risico om in een hypoglykemie of een hyperglykemie te schieten. Sinds er zelfcontrole van je bloedsuikerwaardes bestaat wordt het juist geadviseerd om wel aan lichaamsbeweging te doen. De reden hiervan is dat de glucoseregulatie verbetert door effectievere werking van de insuline en/of een betere opname in het lichaam.

Bij type 1 wordt de glucoseregulatie iets lastiger door lichaamsbeweging.

Bij type 1 wordt de glucoseregulatie iets lastiger door lichaamsbeweging. Omdat er geen insuline beschikbaar is. Hierdoor zijn mensen met type 1 gevoeliger voor alle wisselingen in de insulinespiegel en het gebruik van koolhydraten. Tijdens lichaamsbeweging is het daarom heel erg belangrijk om door middel van het meten van de bloedsuikers passende aanpassingen van de insulinetoevoer en de koolhydraatinname te kunnen doen.

Bij regelmatige lichaamsbeweging zie je bij type 1 niet alleen een verlaging van de risico’s voor hart en vaataandoeningen, de conditie en gezondheidstoestand echter op een gegeven moment ook een verlaging van de insulinebehoefte. Zowel in de basale (langwerkende insuline of basaal-stand in pomp) hoeveelheid als in de hoeveelheid die voor de maaltijd wordt gegeven. Dit kun je alleen aanpassen als je regelmatig je bloedsuikers controleert. Ondanks de nadelen wegen de voordelen bij type 1 dus sterker. Lichaamsbeweging is belangrijk!

Bij type 1 geldt de stelregel: Meten = Weten

Bij type 1 geldt de stelregel ‘Meten is Weten” haast dubbelop. Immers je moet weten wat je bloedsuikers doen om te reageren tijdens de lichaamsbeweging echter speelt het na-effect ook een rol, waardoor je aanpassingen in je insuline hoeveelheden moet maken.

Bij type 2 speelt lichaamsbeweging een nog grotere rol!

Bij type 2 speelt lichaamsbeweging een nog grotere rol, omdat het zorgt voor betere bloedsuikerwaardes. De insulineresistentie die hier vaak speelt vermindert, het helpt bij gewichtsverlies en het zorgt voor verlaging van de risico’s voor hart en vaataandoeningen. Door het gewichtsverlies en vermindering van de insulineresistentie kan de situatie ontstaan dat mensen met type 2 die al insuline spuiten weer terug gaan naar tabletgebruik of zelfs helemaal van de medicatie afkomen. Het is wel belangrijk om te realiseren dat er bij het minste of geringste gewichtstoename of bijvoorbeeld een infectie de resistentie toch weer toeneemt. Met andere woorden genezing van diabetes type 1 en 2 bestaat jammer genoeg nog niet.

Wat zijn de effecten van lichaamsbeweging op jouw diabetes?

Om de Baas te zijn over je leven met Diabetes is het belangrijk om te weten wat de effecten zijn van lichaamsbeweging op je Diabetes. Voor een succesvolle DiabetesBaas is het belangrijk om te kijken naar effecten op jouw eigen Diabetes. Jouw energieniveau, jouw bloedsuikerwaardes, jouw gewicht en jouw uithoudingsvermogen zullen door lichaamsbeweging veranderen. Als je weet wat lichaamsbeweging voor effect heeft zal het je motiveren om door te gaan. Toch is het net als met het aanleren van de gehele  leefstijl van de DiabetesBaas een kwestie van vallen en opstaan.

Het is niet belangrijk WAT je doet, maar DAT je aan lichaamsbeweging doet………

Voor de DiabetesBaas is het niet belangrijk wat voor lichaamsbeweging je doet, maar dat je aan regelmatige lichaamsbeweging doet. Door lichaamsbeweging ben je in staat om de risico’s van hart en vaataandoeningen te verlagen. Ook krijg je een betere conditie wat voor jouw gezondheid en hoe je jezelf voelt een verbetering is. Voor type 2 geldt dan nog het voordeel dat lichaamsbeweging helpt bij gewichtsverlies/behoud.

Voor mij persoonlijk heeft lichaamsbeweging gezorgd voor een lagere insulinedosering. De instelling van mijn pomp moet bij regelmatige lichaamsbeweging standaard naar beneden. Dit effect zag ik het grootst toen ik in 2003 ging trainen voor de 4-daagse van Nijmegen en ook toen ik anderhalf jaar geleden ging trainen om de 4 mijl van Zwolle te kunnen hardlopen.

Op het moment dat ik regelmatig meer dan een half uur op een dag aan intensieve lichaamsbeweging doe, is het belangrijk dat ik mijn basale instelling verlaag. Anders kom ik snel in een hypo, ook op momenten dat ik niet actief ben, zoals als ik slaap. Mijn lichaam maakt effectiever gebruik van de gebruikte insuline. Dus voor mij geldt dat lichaamsbeweging mij helpt om mijn Diabetes de Baas te worden. Het verlagen van mijn insulinehoeveelheid motiveert mij om te blijven bewegen.

Bas van de Goor Foundation – WeHike2ChangeDiabetes

Nu op dit moment ben ik op twee manieren weer bezig lichaamsbeweging. Als eerste om te trainen voor de WeHIke2ChangeDiabetes van de Bas van de Goor Foundation in Noord Spanje, richting Santiago de Compostela. Verder wandel ik iedere donderdagavond mee aan de Nationale Diabetes Challenge van de Bas van de Goor Foundation.

In september sluiten we deze challenge af met drie dagen gezamenlijk wandelen in de woonplaats en op de laatste dag lopen we vanuit heel Nederland in Papendal een afstand van 5, 10 of 20 km. Enorm gezellig om samen met andere mensen met Diabetes, waar waarmee je jouw ervaringen kunt delen, zo regelmatig te wandelen. Langzamerhand kan ik inmiddels mijn basale insulinebehoefte weer naar beneden bijstellen.

TIP: om de lichaamsbeweging vol te houden is het verstandig om een sportmaatje te zoeken, zo kun je elkaar motiveren om door te blijven gaan.

Welke lichaamsbeweging is goed voor jou? Zoek een soort die jij fijn vindt en die goed bij jou en je omstandigheden en je leefstijl past. Als je niet van hardlopen houdt, ga dan bijvoorbeeld wandelen of fietsen. Alles wat je meer doet dan gewoonlijk is al een verbetering voor je gezondheidstoestand.

Heb jij nog tips?

Heb jij nog tips die belangrijk zijn om een succesvolle leefstijl van de DiabetesBaas aan te leren? Laat het ons weten via het commentaarblok hier beneden (klik op “reacties”). Zo kunnen we ook andere mensen weer helpen om ook de DiabetesBaas te worden!